Od 01stycznia 2024 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym, która zakłada zmianę dotychczasowego systemu świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów.

Z dniem 1 stycznia 2024 r. zostało wprowadzone nowe świadczenie – świadczenie wspierające oraz zmienione zostały warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego.

Świadczenie pielęgnacyjne od stycznia 2024 r.

Od stycznia 2024 r. obowiązują dwa rodzaje świadczenia pielęgnacyjnego:

• osoby, które nabyły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do 31.12.2023r. uzyskają możliwość wybrania, czy chcą pozostać na „starych zasadach”, czy ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne na „nowych zasadach”,
• osoby ubiegające się o świadczenie pielęgnacyjne od stycznia 2024 r. nie mają możliwości wyboru – obowiązują ich wyłącznie „nowe zasady” (nie dotyczy opiekunów, którzy kontynuują pobieranie świadczenia rozpoczęte przed 31.12.2023 r. w związku z wygaśnięciem orzeczenia).

W momencie ukończenia 18 roku życia przez osobę z niepełnosprawnością nad którą sprawowana jest opieka, traci  się prawo do świadczenia i nie będzie ono już wypłacane (,,na nowych zasadach”). Pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością może się ubiegać o świadczenie wspierające u ZUS.

Osoby, które pozostają na „starych zasadach” dysponują możliwością pobierania świadczenia pielęgnacyjnego po ukończeniu 18 roku życia przez osobę z niepełnosprawnością pod warunkiem, że:

• nie korzysta ona ze świadczenia wspierającego,
• wniosek o świadczenie pielęgnacyjne zostanie złożony w terminie 3 miesięcy licząc od dnia wydania orzeczenia w przypadku zakończenia ważności orzeczenia i wydania nowego orzeczenia (ważne jest aby wniosek o nowe orzeczenie został również złożony w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia).

Świadczenie pielęgnacyjne na „starych zasadach”:

 Osoby, które nabyły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego do 31.12.2023 r.:

• w dalszym ciągu będą korzystały ze świadczenia pielęgnacyjnego na dotychczasowych zasadach,
• będą mogły pobierać świadczenie pielęgnacyjne, pomimo ukończenia przez osobę niepełnosprawną 18 roku życia,

natomiast nie będą mogli:

• podjąć zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
• kontynuować pobierania świadczenia, jeżeli pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością ubiega się o świadczenie wspierające,
• korzystać z kilku świadczeń łącznie (pobierać świadczenie na więcej niż jedną osobę z niepełnosprawnością).

Świadczenie pielęgnacyjne obowiązujące od 1 stycznia 2024 r. na „nowych zasadach”

Świadczenie pielęgnacyjne na „nowych zasadach” przysługuje:

1. matce albo ojcu,
2. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3. opiekunowi faktycznemu dziecka,
4. rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o:

• znacznym stopniu niepełnosprawności,
• niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (osoba z niepełnosprawnościami po ukończeniu pełnoletności ma uprawnienia do ubiegania się o świadczenie wspierające) tzw. pkt 7 i 8 na orzeczeniu „wymaga”.

Według nowych zasad osoba sprawująca opiekę może:

• pracować lub podejmować inną pracę zarobkową,
• mieć ustalone m.in. prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego,
• pobierać podwyższone o 100% świadczenie na drugie i każde kolejne dziecko, nad którym sprawuje opiekę legitymujące się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności (należy złożyć wniosek o podwyższoną kwotę świadczenia),

Opiekunowie osób z niepełnosprawnością na „nowych zasadach” mogą podejmować zatrudnienie. Warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego na „nowych zasadach” jest sprawowanie opieki nad osobą z niepełnosprawnością. Podejmując zatrudnienie kwota świadczenia pielęgnacyjnego nie jest pomniejszana. Nie ma też limitu osiągniętego dochodu z tytułu zatrudnienia przez opiekuna.

W celu uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego nie ma potrzeby ponownego ubiegania się o nowe orzeczenie, jeżeli jest ono obowiązujące.

Do świadczenia pielęgnacyjnego nie obowiązuje kryterium dochodowe.

Kwota świadczenia pielęgnacyjnego w 2024r. wynosi 2.988,00 zł miesięcznie – co roku jest waloryzowana.

Jeżeli osoba z niepełnosprawnością ubiegać się będzie o świadczenie wspierające z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – MOPS:

1. wstrzyma wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego (należy zgłosić organowi, że został złożony wniosek w ZUS o świadczenie wspierające);
2. uzna wypłacone świadczenie pielęgnacyjne za nienależnie pobrane (osoba składając wniosek w ZUS o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane świadczenie wspierające – możliwość uniknięcia świadczeń nienależnie pobranych po stronie opiekuna i obowiązku ich zwrotu wraz z odsetkami);
3. odmówi przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli świadczenie wspierające zostanie przyznane (nawet w niższej kwocie).

Nie można pobierać równocześnie świadczenia wspierającego przez osobę z niepełnosprawnością oraz świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna.